Vanaf 1995 is Montserrat getroffen door vulkaanuitbarstingen. De hoofdstad
Plymouth, vele dorpen en het vliegveld zijn vernietigd. Langs de kust varen we
buiten een exclusion zone, waarin niet gevaren mag worden. We worden opgeroepen
door de James Cook, een onderzoeksvaartuig dat de seismische activiteit meet.
Hij verzoekt ons om op afstand te blijven en later om achterlangs te varen.
Zeilend langs Montserrat vallen de grijs-bruine stromen met as en stenen in het
groene landschap meteen op. Als we dichterbij komen ruiken we zelfs de zwavel.
Later horen we dat er sinds enige dagen weer vulkaanactiviteit is. We zien
vanaf een afstand van 4 kilometer enorme rotsblokken liggen. Het is echt
onverstelbaar dat daar de stad Plymouth ligt onder een dikke laag as en steen.
Wat een natuurgeweld is zo’n vulkaan.
We varen naar het noorden en ankeren in Little Bay, waar we ook gaan inklaren.
Er is hier nog heel weinig. Voor een boodschap moet je al een flink eind weg. We
ontvangen echter prima internet aan boord en we hebben toegang tot gratis water.
Dat verwacht je niet in zo’n “in the nowhere” plekje. Het inklaren gaat
enigszins formeel maar verder heel vriendelijk en vlot. De immigration zit in
een geimproviseerde vrachtwagen trailer.
Met Cecil van Wade’s Taxi & Tours
maken we een rondrit over het eiland.
Eerst gaan we naar het noorden waar nu de meerderheid van de bevolking woont, er
zijn veel nieuwe huizen gebouwd en er wordt nog steeds bijgebouwd. Voor de
vulkaanuitbarsting woonden er 14.000 mensen op het eiland, nu nog zo’n 5000.
Veel mensen zijn naar Engeland verhuisd.
Het hospitaal is gevestigd in de oude school, er zijn nieuwe scholen gebouwd in
Look Out (momenteel de grootste plaats) en zelfs een nieuwe vliegveld, kleiner
dan de vorige omdat er weinig plat land is.
Het eiland is voor bijna 2/3 verboden gebied. De vulkaan staat in het vruchtbare
zuiden waar ook de hoofdstad Plymouth was gevestigd.
In 1995 begon de vulkaan
actief te worden, de dome (koepel van afgekoelde rotsen) begon zich op te bouwen
en in 1997 explodeerde deze. Rotsen en as werden 10 kilometer hoog de lucht
ingeschoten. De uitbarstingen, vooral de zogenaamde pyroclastische flows,
bestaande uit gloeiend gas, as en gloeiend gesteente die tot 160 km per
uur de hellingen afrazen hebben de meeste vernietigingen verooraakt. Nog in 2010
is dit voor het laatst gebeurd. De schattingen zijn dat de vulkaan pas over een
jaar of 15 weer rustig wordt.
Bij het Montserrat Vulcano Observatory bekijken we de film “The Price of
Paradise”. Het zijn indrukwekkende beelden van de levendige stad, de evacuatie
en de uitbarstingen. Vanaf het buitenterras overzien we het afgesloten gebied,
waaronder de studio van George Martin. Onder andere Elton John, The Police en de
Rolling Stones hebben hier platen opgenomen.
We rijden naar het afgesloten gebied, waar een kleine plek, Richmont Hill,
overdag toegankelijk is, als de vulkaan rustig is. De wegen zijn deels kapot en
er zijn plekken die vol liggen met as. Bij het befaamde Montserrat Springs hotel
bekijken we de receptie, hotelkamers, kantoor en het zwembad dat helemaal vol
ligt met as. Er heerst een onwerkelijke stilte en het is bijna niet te bevatten
dat we aan de rand staan van wat eens een grote stad was. Johan vertelt dat hij
in 1982 Montserrat al eens had bezocht. Hij herinnert zich dat ze destijds in
het Vue Point Hotel uit eten waren geweest. Dit hotel is momenteel nog steeds
verlaten, alhoewel er pogingen tot herstel zijn gedaan. Cecil rijdt er speciaal
voor ons nog even langs.
Cecil brengt ons naar een creools restaurant voor de lunch en praat nog over
zijn eigen ervaringen. In 1989 kwam hurricane Hugo over het eiland, die 95% van
de huizen vernielde. Het dak van zijn huis werdt erafgeblazen. Toen men de
schade had hersteld, kwam de dreiging van de vulkaan. Mensen die geevacueerd
waren, raakten ongeduldig en sommigen gingen af en toe terug naar hun huizen. De
uitbarsting van 1997 kostte daardoor 19 mensenlevens.
We hebben een goede indruk gekregen van de geschiedenis en hebben respect voor
de mensen die bezig zijn met de wederopbouw. Bij de baai waar Beluga ligt, is een nieuwe
hoofdstad gepland. De eerste activiteiten zijn net gestart.
Bij de baai teruggekomen nemen we een lekkere duik in zee en daarna een douche
in het net geopende sanitairgebouwtje.
